Παγκόσμια Ημέρα κατά της Αυτοκτονίας

Η 10η Σεπτεμβρίου, όπως έχει οριστεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ.), είναι αφιερωμένη στην αντιμετώπιση ενός φλέγοντος ζητήματος που χρόνο με το χρόνο λαμβάνει όλο και πιο μεγάλες διαστάσεις• την αυτοκτονία. Στόχος της σημερινής ημέρας είναι να στρέψουμε την προσοχή μας στους κοντινούς μας ανθρώπους και στους συμπολίτες μας, οι οποίοι δίνουν καθημερινή μάχη να κρατηθούν στη ζωή.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, υπολογίζεται ότι περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι ετησίως σε παγκόσμια κλίμακα βάζουν τέλος στη ζωή τους. Ανησυχητικά, ωστόσο, είναι και τα αυξημένα ποσοστά απόπειρας ή/και ολοκληρωμένης αυτοκτονίας σε παιδιά και κυρίως σε εφήβους.  

Ειδικότερα, η παιδική και εφηβική ηλικία συνιστούν περίοδοι ζωής ιδιαίτερα ευαίσθητοι και ανατρεπτικοί. Η παρορμητικότητα, η αίσθηση υπερβολικής δύναμης και η υπό διαμόρφωση σκέψη και κριτική ικανότητα ιδιαίτερα των εφήβων, σε συνδυασμό με παράγοντες επικινδυνότητας που παραμονεύουν καθημερινά, δημιουργούν συχνά πρόσφορες συνθήκες για την μοιραία και άδικη κατάληξή τους.

Οι παράγοντες εκείνοι που αυξάνουν την πιθανότητα απόπειρας ή/και επιτυχημένης αυτοκτονίας είναι πλείστοι. Μερικοί από αυτούς, μπορούν να συνοψιστούν στους εξής:

• Δυσμενές οικογενειακό περιβάλλον
• Άγχος και πίεση για τις σχολικές επιδόσεις
• Προβληματική, ελλιπής, ανύπαρκτη σχέση με συνομηλίκους
• Σχολικός εκφοβισμός (bullying) και κυβερνο-εκφοβισμός (cyberbullying)
• Διαστρεβλωμένη αντίληψη και εικόνα σώματος
• Αδιαμόρφωτη ταυτότητα φύλου και σύγχυση
• Οικονομική δυσχέρεια
• Ψυχικές Διαταραχές / Σοβαρές σωματικές παθήσεις
• Έλλειψη αποδοχής από το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο
• Χρήση και κατάχρηση ουσιών και αλκοόλ
• Έκθεση στη βία

Ακόμη, δεν θα πρέπει να παραβλέψει κανείς το ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό αυτοκτονιών που σχετίζεται με το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, φόρουμ συζητήσεων, κλπ). Πολλές ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο προβάλλουν θετικά την αυτοκτονία, δίνοντας αναλυτικές οδηγίες για τα μέσα και τους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτή να επιτευχθεί. Επιπλέον, η απόρριψη και  ο διασυρμός που υφίστανται οι νέοι μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τους εγκλωβίζει –σύμφωνα με την αντίληψή τους- στον μονόδρομο της αυτοκτονίας. 

Πώς όμως μπορεί ο καθένας από εμάς να προλάβει και να αποτρέψει την πρόθεση αυτοκτονίας ενός αγαπημένου ή γνωστού μας προσώπου; Η αιφνίδια αλλαγή σε πολλαπλούς τομείς, μπορεί να μας υποψιάσει, δείχνοντας μας τα προειδοποιητικά και ανησυχητικά σημάδια. Συνοπτικά, δίνονται τα παρακάτω:

• Απώλεια ενδιαφέροντος για προσφιλείς δραστηριότητες και απομόνωση
• Ευσυγκινησία, ευερεθιστότητα, συναισθηματική αστάθεια
• Παραμέληση της προσωπικής υγιεινής και της εξωτερικής εμφάνισης
• Σκέψεις θανάτου
• Πτώση της σχολικής επίδοσης
• Παραβατική και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά
• Αυτοτραυματισμός και αυτοακρωτηριασμός
• Χρήση ουσιών και αλκοόλ
• Εύκολη πρόσβαση σε πιθανά μέσα αυτοκτονίας
• Απότομες μεταβολές του σωματικού βάρους

Σε κάθε περίπτωση, η συμβολή των ειδικών θα πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή μάχης, τόσο για το άτομο που υποφέρει από τις δυσάρεστες ιδέες αυτοκτονίας όσο και για το οικογενειακό ή/και φιλικό πλαίσιο που τον περιέχει. 

Η ανάγκη, λοιπόν, να εγκύψουμε στο μείζον ζήτημα των αυξανόμενων αυτοκτονιών παγκοσμίως, χρειάζεται να μας κινητοποιήσει να βοηθήσουμε όσους ανθρώπους υποφέρουν ψυχικά και δυσκολεύονται καθημερινά να παλέψουν για τη ζωή τους.

Μία μεγάλη και ζεστή αγκαλιά, ένα δυνατό «είμαι εδώ για σένα» και μία χειροπιαστή προσπάθεια για την άμεση αντιμετώπιση της δυσκολίας αυτής, είναι αρκετά για καταφέρουμε να σώσουμε μία ακόμη πολύτιμη και ανεκτίμητη ζωή.